Tools non-discriminatiecode

Checklist diversiteit (Verso)
De checklist maakt een screening van het organisatie- en medewerkersbeleid. Met deze screening leg je de basis voor een gericht actieplan rond diversiteit en inclusie.

Quick Scan non-discriminatie en gelijke kansen (Unia)
Via 26 richtvragen peilt deze zelfanalyse naar mogelijke lacunes betreffende non-discriminatie en gelijke kansen in je organisatie.

Analyse van de HR-processen met het oog op de diversiteit & Lijst met voorbeelden van diversiteitsacties per HR-domein (FOD P&O)
Deze indicatorenlijst screent op eventuele hinderlijke elementen in HR-processen die discriminatie in de hand werken. De voorbeelden inspireren tot een actieplan op maat van je organisatie.

eDiv – Module Wet (Unia)
Deze gratis eDiv-leermodule van Unia legt de antidiscriminatiewetgeving stap voor stap uit.

De beschermde criteria (Unia)
Er is sprake van discriminatie als iemand op basis van bepaalde kenmerken of 'beschermde criteria' ánders wordt behandeld. Leer hier welke 19 persoonlijke kenmerken België beschermt.

Non-discriminatie clausule

De non-discriminatie clausule, een juridisch bindend instrument, stelt dat elke vorm van discriminatie verboden is. De clausule kan je in het arbeidsreglement of in overeenkomsten met derden opnemen.

Voorbeeld van een beknopt clausule (Talentontwikkelaar)

Voorbeeld van een uitgebreidere clausule (Unia)

Voorbeeld van een clausule in een contract met derden (Unia, vb. Uitzendsector)

Non-discriminatie charter

Modelcharter (Diversity Now)
Via een charter communiceer je zowel intern als extern over het engagement van je organisatie m.b.t. rond diversiteit en inclusie. Zet met dit sjabloon de organisatiewaarden in de verf!

Sociale vaardigheden oefenen

Ziedet? Cultuursensitief omgaan met cliënten en collega's (VIVO)
Deze e-modules voor de social-profitsector leren medewerkers omgaan met gevoelige situaties op de werkvloer en scherpen de cultuursensitieve vaardigheden aan.

Reageer gepast (Icoba)
In deze brochure krijgen medewerkers tips tot omgaan met klachten - frustraties - kritiek, gezamenlijke afspraken maken en gepast grenzen stellen.

Al dan niet discriminerend gedrag?

Brochure vermoedelijke discriminatie (Unia)
Gebruik dit schema bij een vermoeden van discriminatie in een arbeidsrelatie om in te schatten over welk gedrag het gaat.

Meldingsprocedure

Een duidelijke procedure voor het melden van ongewenst gedrag, is nodig om leidinggevenden of betrokkenen hierin te ondersteunen. Enkele van de onderstaande tools zijn gebaseerd op de Nederlandse Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) maar inspireren ook Vlaamse organisaties bij de opmaak en hantering van meldingsprocedures. (Zie ook: 4 Opvolging en handhaving)

Syndicaal voorbeeld van een meldingsformulier discriminatie (ACV)

Register van feiten door derden (FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg)

Voorbeelden klachtenprocedures (Verbond P & K Centrale Voorziening Arbo)

Voorbeeldprotocol ongewenst gedrag (XpertHR - zie ook 4 Opvolging en handhaving)

Monitoring van de diversiteit: doe het zelf! (Unia)
Met deze methodiek breng je de diversiteit van je personeelsbestand in kaart. De analyse geeft je zicht op ondervertegenwoordigde groepen waardoor je concrete doelstellingen en beleidsplannen kan uittekenen.

Vacatures opmaken

Om breed te werven is het noodzakelijk om objectieve functiebeschrijvingen te hanteren en toegankelijke vacatures op te stellen. Deze tools wijzen de weg.

Neutrale functiebeschrijvingen (Dienst Emancipatiezaken)

Hoe een vacature opstellen (Diversity Remix)

Checklist toegankelijke vacature (Verso)

Inclusief rekruteren

Hoe je met eenvoudige aanpassingen in je wervings- én selectieprocedures een breder publiek bereikt en de kansen vergroot om divers talent te werven, dat leer je met deze tools!

Inclusieve werving & selectie (SER – Diversiteit In Bedrijf)

In 3 stappen naar objectievere eerste screening (Verdere Integratie op de Arbeidsmarkt)

Rekruteren zonder te discrimineren (LEVL)

Competenties hanteren in de selectieprocedure

Starr Interview (Diversity Remix)
De STARR is een methodiek om een gesprek over het (arbeids)verleden van de kandidaat te voeren en om competenties en context duidelijk in kaart te brengen.

Competent van kop tot teen (VIVO)
Een verzamelpunt van instrumenten en voorbeelden over competentiemanagement voor social-profitorganisaties.

ERK-berg: hoe verloopt een traject Nederlands leren (Agentschap Integratie & Inburgering)
Gebruik het Europees Referentiekader om te bepalen welke talige competenties iemand nodig heeft om een functie uit te oefenen of om de taalvaardigheid van een kandidaat in te schatten.

Taalondersteuning

Taalstage (Agentschap Integratie & Inburgering)
Tijdens een taalstage draaien inburgeraars mee in je organisatie als vrijwilliger. Zo oefenen ze de taal en leren ze de maatschappij en je organisatie kennen.

Taalbeleid op de werkvloer + checklist klare taal (Diversity Remix)
Een taalbeleid omvat duidelijke afspraken rond taalgebruik op de werkvloer. Hoe dat moet, leer je in deze fiche.

Taal op de werkvloer (Verso)
Een bundeling van acties en instrumenten voor social-profitwerkgevers die hun anderstaligen medewerkers willen ondersteunen.

Communiceren met anderstaligen (Agenstschap Integratie & Inburgering)
Posters met tips om vlotter mondeling of schriftelijk te communiceren met anderstaligen collega’s.

Pictogrammendatabank (Sclera vzw) & Pictogrammendatabank (vzw de Rand)
Pictogrammen maken het voor de anderstalige medewerker gemakkelijker om boodschappen te begrijpen. In deze databanken vind je een waaier aan afbeeldingen over allerlei thema’s.

Aan het werk met een handicap (Unia)
Personen met een handicap botsen op tal van hindernissen die hen beletten om op een gelijke manier aan de arbeidsmarkt deel te nemen. Daarom hebben ze recht op redelijke aanpassingen. Deze brochure vertelt er alles over.

Heeft de persoon recht op een redelijke aanpassing op het werk? (Unia)
Een redelijke aanpassing weigeren is discriminerend. Dit schema toont je snel wat noodzakelijke en redelijke aanpassingen zijn.

eDiv – Module Handicap (Unia)
In deze e-module maak je kennis met de regelgeving rond redelijke aanpassingen op de werkvloer voor personen met een handicap.

DUOday (GTB i.s.m VDAB, VOKA, Verso, Unizo, FeGOB)
Op deze doe-dag vormen werkzoekenden met een handicap duo’s met werknemers in jouw organisatie. Zo proeven de werkzoekenden van de jobinhoud en ontdek jij, als werkgever, de mogelijkheden van deze werkkrachten.

Loopbaangespreksformulier m.b.t. verbinding (Langer Werken – ESF)
Deze fiche helpt medewerkers om in hun voorbereiding op het loopbaangesprek ook na te denken over hun verbinding met het team, de leidinggevenden en het bedrijf.

Exitgesprekken: een schat aan informatie (Senen-van-der-Toorn-et-al.-2023)
Gebruik je exitgesprekken om de processen rondom werving, selectie en doorstroom van medewerkers inclusiever te maken en daarmee het werkklimaat te verbeteren.

Gids voor de preventie van psychosociale risico’s op het werk (FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg)
De wet verplicht werkgevers preventieve maatregelen te nemen tegen ongewenst gedrag in hun organisatie. Het instellen van een ‘protocol ter voorkoming van ongewenst gedrag’ is daar een voorbeeld van.

Voorbeelden klachtenprocedures (Verbond P & K Centrale Voorziening Arbo)
In een klachtenprocedure beschrijft de organisatie hoe een medewerker een klacht kan indienen na een incident rond ongewenst gedrag.

Voorbeeldprotocol ongewenst gedrag (XpertHR)
Dit is een voorbeelddocument van een protocol tegen ongewenst gedrag dat ook is voorzien van een klachtenprocedure.

Gedragscode (on)gewenste omgangsvormen (Arboportaal NL)
De gedragscode is een maatregel die werkgevers kunnen nemen om ongewenste omgangsvormen op de werkvloer te voorkomen en aan te pakken. Deze tool beschrijft hoe je een gedragscode opstelt.

Aanpak ongewenst gedrag op de werkvloer (SER Diversiteit in Bedrijf)
Deze aanbevelingen om je beleid tegen ongewenst gedrag vorm te geven, beklemtonen het belang om een consistente boodschap uit te zenden.